Κάλαμος

Νησί νοτιοανατολικά του Μεγανησίου, κοντά στον Μύτικα Αιτωλοακαρνανίας, από όπου γίνεται και η προσέγγιση του. Είναι ορεινό, καταπράσινο (με πευκοδάσος που συναντάται στον Ελλαδικό χώρο μόνο στις Σποράδες), με κυρίως βραχώδεις ακτές.

Διαθέτει τρεις χώρους ελλιμενισμού σκαφών, το λιμάνι του Καλάμου, της Επισκοπής και το καταφύγιο του Πόρτο Λεόνε στα νοτιοανατολικά, όπου βρίσκεται και ένα παλιό γεφύρι περίπου δυο αιώνων.

Στο νησί υπάρχουν δυο κύριοι οικισμοί, ο Κάλαμος και η Επισκοπή και τα απομεινάρια μιας τρίτης στο Κεφάλι, καθώς και δυο μικρότεροι, το Κάστρο και η Αγραπιδιά. Αρκετοί από τους κατοίκους είναι ναυτικοί, ενώ κάποιοι ασχολούνται με την αλιεία, την ελαιοκομία και την κτηνοτροφία.

Το νησί διαθέτει όμορφες μικρές βοτσαλωτές παραλίες, που κάποιες είναι προσιτές από τη θάλασσα. Τέτοιες είναι η Μυρτιά και το Ασπρογυάλι κοντά στο λιμάνι, η Αγραπιδιά, η Πεύκη και το Κεφάλι νοτιότερα, ο Κέδρος, το Αλεξάκι, οι Κήποι και ο Τράχηλος στα δυτικά.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ανεμόμυλοι στην Αγραπιδιά, καθώς και τα σπήλαια του.

Κοντά στην Επισκοπή αξίζει μια επίσκεψη στο Καστρομονάστηρο, από το οποίο σώζονται κυρίως τμήματα του τείχους του. Εκεί λένε είναι θαμμένη η μητέρα του Γ. Καραϊσκάκη, γιατί η οικογένεια του αγωνιστή είχε βρει καταφύγιο στο νησί την περίοδο της Επανάστασης.

Στον όμορφη παραλία του Αγίου Κωνσταντίνου υπάρχει ένα μικρό πέτρινο ιδιόκτητο εκκλησάκι αφιερωμένο στον Άγιο Δονάτο ενώ επίσης ενδιαφέρον έχει η μισοκατεστραμμένη, δυστυχώς, εκκλησία του Αγίου Ιωάννη που σε σωζόμενη πλάκα αναγράφεται η χρονολογία 1648, που πιθανόν κτίστηκε.

Ιστορικά λένε ότι πρωτοκατοικήθηκε στα τέλη του 14ου αιώνα. Το 1810 φιλοξένησε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, πριν την άφιξη του στην Λευκάδα, όπου με την βοήθεια των Άγγλων, έδιωξε τους Γάλλους από το νησί. Επίσης, υπήρξε καταφύγιο για χιλιάδες γυναικόπαιδα κατά την διάρκεια της Επανάστασης.

Καστός

Νησάκι νοτιοανατολικά της Λευκάδας, πολύ κοντά στον Μύτικα Αιτωλοακαρνανίας, το λιμάνι από το οποίο γίνεται και η προσέγγιση του νησιού.

Ο ένας και μοναδικός ομώνυμος οικισμός του στα ανατολικά έχει πέτρινα σπίτια και ταβερνάκια γύρω από το λιμάνι. Είναι καταπράσινο νησί με πολλές ελιές και αμπέλια. Ανατολικά υπάρχουν όμορφες παραλίες όπως τα Αμπελάκια, το Βάλι, η Κοιλάδα, η Λίμνη, το Καμίνι, το Βρισίδι και ο Άγιος Αιμιλιανός όπου βρίσκεται η Φωκότρυπα, μια μικρή σπηλιά με αμμουδιά στο εσωτερικό της, ενώ στα νότια βρίσκεται η παραλία Φύκι.

Η δυτική πλευρά του είναι απόκρημνη και μόνο ο όρμος Σαρακήνικο, με έναν μικρό μόλο, αποτελεί καταφύγιο για τα σκάφη.

Κύρια προϊόντα του νησιού είναι τα σιτηρά, τα σταφύλια και το κρασί.

Αν και μικρό νησί, κρύβει ενδιαφέροντα αξιοθέατα όπως τον ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου του 19ου αιώνα με ελαιογραφίες του Σπυρίδωνα Γαζή, το εξωκλήσι του Αγίου Αιμιλιανού, τον ελαιώνα με τις αιωνόβιες ελιές στο Καλικερίμη. Επίσης, στο νησί υπάρχουν παλιά ελαιοτριβεία και πολλοί ανεμόμυλοι και μάλιστα ένας από αυτούς είναι ο πιο καλοδιατηρημένος στο Ιόνιο με ανέπαφο τον μηχανισμό του και λειτουργούσε μέχρι το 1949.

Στο νησί υπάρχουν ευρήματα Υστεροελληνιστικών, Ρωμαϊκών και Πρωτοβυζαντινών Χρόνων, ενώ αποτέλεσε καταφύγιο αγωνιστών και αμάχων πριν και κατά την διάρκεια του Αγώνα του 1821.

Via Go Lefkas